سیستم خنک‌کننده خودرو نقشی حیاتی در حفظ سلامت موتور ایفا می‌کند. این سیستم از اجزای مختلفی تشکیل شده که هر کدام وظیفه‌ای خاص بر عهده دارند. سه بخش از مهم‌ترین اجزای این سیستم عبارتند از:
- رادیاتور: مخزنی که مایع خنک‌کننده را در خود نگه می‌دارد و گرمای موتور را جذب می‌کند.
- ترموستات: دریچه‌ای که جریان مایع خنک‌کننده را در سیستم کنترل می‌کند.
- واتر پمپ: پمپی که مایع خنک‌کننده را در داخل سیستم به گردش در می‌آورد.
امداد خودروی آقای امداد با شبکه گسترده امدادگران خود در سراسر کشور، در سریعترین زمان ممکن به محل شما اعزام می شود.
شماره تماس آقای امداد: ۰۲۱۴۸۲۸۷
عملکرد صحیح هر یک از این اجزا برای خنک شدن موتور و جلوگیری از گرم شدن بیش از حد آن ضروری است. در این مقاله به بررسی علل و راه‌حل‌های مربوط به سه مشکل شایع در سیستم خنک‌کننده می‌پردازیم:
1. کمبود آب رادیاتور:
یکی از رایج‌ترین مشکلات سیستم خنک‌کننده، کم شدن آب رادیاتور است. علائم این مشکل عبارتند از:
- گرم شدن بیش از حد موتور: اولین نشانه کمبود آب رادیاتور، گرم شدن بیش از حد موتور است.
- روشن شدن چراغ هشدار دهنده دما: معمولاً هنگامی که دمای موتور به طور خطرناکی افزایش می‌یابد، چراغ هشدار دهنده دما روی داشبورد روشن می‌شود.
- بخار یا نشت آب از رادیاتور: اگر رادیاتور ترک خورده یا شلنگ‌های آن نشت داشته باشند، ممکن است آب از آن بخار شود یا نشت کند.
- کاهش سطح مایع خنک‌کننده: میزان مایع خنک‌کننده را در مخزن رادیاتور بررسی کنید. اگر سطح مایع پایین‌تر از حد معمول باشد، نشان‌دهنده کمبود آب رادیاتور است.
علل کمبود آب رادیاتور:
- نشتی: رایج‌ترین علت کمبود آب رادیاتور، نشتی در سیستم خنک‌کننده است. این نشتی می‌تواند از شلنگ‌ها، اتصالات، واشرها یا خود رادیاتور باشد.
- جوش آمدن: اگر موتور بیش از حد گرم شود، ممکن است آب رادیاتور بجوشد و از طریق دریچه اطمینان سرریز شود.
- سطح نامناسب مایع خنک‌کننده: در برخی موارد، ممکن است سطح مایع خنک‌کننده در ابتدای کار پایین‌تر از حد معمول باشد.
راه‌حل‌های کمبود آب رادیاتور:
- بررسی نشتی: اولین قدم برای حل مشکل کمبود آب رادیاتور، یافتن محل نشتی و رفع آن است.
- اضافه کردن آب: پس از رفع نشتی، آب مقطر یا مخلوط آب و ضدیخ را به رادیاتور اضافه کنید.
- استفاده از ضد یخ: ضد یخ از یخ زدن مایع خنک‌کننده در زمستان و جوش آمدن آن در تابستان جلوگیری می‌کند.
- بررسی سطح مایع خنک‌کننده: به طور مرتب سطح مایع خنک‌کننده را بررسی کنید، به خصوص قبل از سفرهای طولانی.
2. خرابی ترموستات:
ترموستات دریچه‌ای است که جریان مایع خنک‌کننده را در سیستم کنترل می‌کند. هنگامی که موتور سرد است، ترموستات بسته است و مانع از گردش مایع خنک‌کننده می‌شود. این امر به گرم شدن سریع موتور کمک می‌کند. با گرم شدن موتور، ترموستات باز می‌شود و اجازه می‌دهد مایع خنک‌کننده برای خنک کردن موتور در داخل سیستم گردش کند.
علائم خرابی ترموستات:
- گرم شدن بیش از حد موتور: اگر ترموستات خراب شود و در حالت بسته گیر کند، موتور ممکن است بیش از حد گرم شود.
- کار نکردن فن رادیاتور: ترموستات با ارسال سیگنال به فن رادیاتور، روشن شدن آن را کنترل می‌کند. اگر ترموستات خراب شود، ممکن است فن رادیاتور روشن نشود و موتور بیش از حد گرم شود.
- سرد بودن موتور: اگر ترموستات خراب شود و در حالت باز گیر کند، موتور ممکن است به درستی گرم نشود.
علل خرابی ترموستات:
- فرسودگی: ترموستات‌ها قطعات مکانیکی هستند و با گذشت زمان فرسوده می‌شوند.
- زنگ زدگی: زنگ زدگی می‌تواند باعث گیر کردن ترموستات در حالت باز یا بسته شود.
3. خرابی واتر پمپ:
واتر پمپ، مایع خنک‌کننده را در سراسر سیستم خنک‌کننده به گردش در می‌آورد. خرابی واتر پمپ می‌تواند منجر به گرم شدن بیش از حد موتور شود.
علائم خرابی واتر پمپ:
- گرم شدن بیش از حد موتور: این علامت در خرابی واتر پمپ نیز مشترک است، زیرا گردش مایع خنک‌کننده در سیستم مختل می‌شود.
- داغ شدن شلنگ‌های رادیاتور: اگر واتر پمپ به درستی کار نکند، ممکن است شلنگ‌های رادیاتور که مایع خنک‌کننده را به موتور حمل می‌کنند، داغ نشوند.
- کاهش سطح مایع خنک‌کننده: اگر نشتی وجود نداشته باشد، کاهش سطح مایع خنک‌کننده می‌تواند نشانه‌ای از خرابی واتر پمپ باشد، زیرا گردش ضعیف مایع می‌تواند منجر به تبخیر بیش از حد آن شود.
- صدای غیرمعمول: در برخی موارد، خرابی واتر پمپ می‌تواند باعث ایجاد صداهای غیرمعمول مانند ساییدگی یا جیرجیر شود.
علل خرابی واتر پمپ:
- فرسودگی بلبرینگ: واتر پمپ دارای بلبرینگ‌هایی است که با گذشت زمان فرسوده می‌شوند.
- فرسودگی پره‌ها: پره‌های واتر پمپ ممکن است به مرور زمان فرسوده شوند و در نتیجه، کارایی آن‌ها کاهش یابد.
- نشت داخلی: ممکن است در داخل واتر پمپ نشتی وجود داشته باشد که باعث کاهش کارایی آن شود.
راه‌حل‌های خرابی واتر پمپ:
- تعویض واتر پمپ: اگر واتر پمپ خراب است، باید آن را تعویض کرد. این تعویض معمولاً توسط یک مکانیک حرفه‌ای انجام می‌شود.
- بررسی تسمه تایم (در صورت وجود): در برخی از خودروها، واتر پمپ با تسمه تایم کار می‌کند. اگر تسمه تایم فرسوده باشد، باید آن را نیز تعویض کرد.
نکات مهم:
- برای عملکرد صحیح سیستم خنک‌کننده، به طور مرتب سطح مایع خنک‌کننده را بررسی کنید و در صورت لزوم، آن را با مخلوط آب و ضدیخ با نسبت مناسب جایگزین کنید.
- به توصیه‌های دفترچه راهنمای خودرو در مورد زمان تعویض مایع خنک‌کننده توجه کنید.
- در صورت مشاهده هر یک از علائم ذکر شده در بالا، خودرو را نزد یک مکانیک حرفه‌ای ببرید تا سیستم خنک‌کننده را بررسی و در صورت نیاز، تعمیر کند.
- از استفاده از آب به تنهایی در رادیاتور خودداری کنید، زیرا خاصیت ضد یخ ندارد و می‌تواند باعث یخ زدن یا جوش آمدن مایع خنک‌کننده شود.
با مراقبت مناسب از سیستم خنک‌کننده، می‌توانید از گرم شدن بیش از حد موتور و آسیب‌های احتمالی ناشی از آن جلوگیری کنید.
